Πορθμός του Ευρίπου

Ο πορθμός του Ευρίπου με την κινητή, “συρταρωτή” γέφυρα είναι το σημείο που ενώνει το βόρειο με το νότιο ευβοϊκό κόλπο και χωρίζει, γεωγραφικά, την Εύβοια από τη Στερεά Ελλάδα. Η ονομασία του προέρχεται μάλλον από τις λέξεις “ευ” και “ριπή” που αναφέρονται στην καλή, ορμητική ροή των νερών, ενώ οι Βενετοί κατακτητές τον ονόμασαν Negroponte ή Negreponte, (Μαύρη Γέφυρα), ονομασία που αργότερα επικράτησε για όλη την πόλη της Χαλκίδας.

Στον πορθμό, και μόνο εκεί, παρατηρείται το μοναδικό παγκοσμίως φαινόμενο της Παλίρροιας του Ευρίπου, πόλος έλξης για χιλιάδες τουρίστες . Τα νερά στο σημείο δε μένουν ποτέ στάσιμα και κινούνται συνεχώς. Για 22-23 ημέρες/μήνα η φορά τους αλλάζει περίπου κάθε 6 ώρες. Τις υπόλοιπες μέρες η φορά τους είναι τόσο ακανόνιστη που αλλάζει μέχρι και 14 φορές μέσα σε ένα 24ώρο.

Αυτή η συνεχής και ακανόνιστη ροή ήταν που έκανε τους κατοίκους της πόλης να τα ονομάσουν “τρελά νερά”, μια λαϊκή ονομασία που διατηρείται μέχρι σήμερα ακόμα και για την ίδια την πόλη..

Σήμερα, η γέφυρα του Ευρίπου χρησιμοποιείται κυρίως για τις εσωτερικές μετακινήσεις των πολιτών, αφού για την οδική σύνδεση της πόλης με το εθνικό δίκτυο χρησιμοποιείται η σταθερή, υψηλή γέφυρα που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης και εγκαινιάστηκε το 1993.

Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, ο πορθμός διανοίχτηκε από τον Αγαμέμνωνα, βασιλιά των Μυκηνών, για να περάσουν τα πλοία των Ελλήνων που εκστράτευαν στην Τροία. Κατά το πέρασμα των αιώνων, οχυρωματικές εργασίες έγιναν από τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Ιουστινιανό, αλλά και τους Ενετούς και Τούρκους κατακτητές. Τη σημερινή του μορφή την απέκτησε στα τέλη του 20ού αιώνα.

Για αιώνες το φαινόμενο των νερών του Ευρίπου απασχολούσε πλήθος επιστημόνων που προσπαθούσαν να το εξηγήσουν, από τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη μέχρι το Μάνσελ. Εν τέλει, αποδεκτή έγινε η εξήγηση του καθηγητή Αιγινήτη, που βασίζεται στο συνδυασμό της παλίρροιας και της μορφολογίας του εδάφους στο σημείο, που καθυστερεί την ταυτόχρονη διέλευση των υδάτων και δημιουργεί ισχυρά ρεύματα.